ΟΡΟΣ ΚΟΧΥΛΑΣ
ΝΟΤΙΑ ΣΚΥΡΟΣ
Το όρος Κόχυλας, το «Βουνό» των Σκυριανών, καλύπτει σχεδόν ολόκληρο το νότιο τμήμα της Σκύρου. Η τραχιά βραχώδης όψη του, με την επικρατούσα χαμηλή και αραιή βλάστηση, δεν προδίδει με την πρώτη ματιά το μεγάλο και ιδιαίτερο φυσικό πλούτο που φιλοξενεί. Για αυτόν ακριβώς το φυσικό του πλούτο ο Κόχυλας έχει χαρακτηριστεί ως:
- Τόπος Κοινοτικής Σημασίας του ευρωπαϊκού δικτύου Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000 (GR2420006) (Οδηγία 92/43/ΕEC) (κατά το μεγαλύτερο τμήμα του)
- Ζώνη Ειδικής Προστασίας της Ορνιθοπανίδας (ΖΕΠ, Οδηγία 79/409ΕΕC) (κατά το μεγαλύτερο τμήμα του)
- Σημαντική για τα Πουλιά Περιοχή (ΣΠΠ) (GR115) (εξ ολοκλήρου)
Τα ιδιαίτερα οικολογικά χαρακτηριστικά που κάνουν τον Κόχυλα ένα σημαντικό καταφύγιο άγριας ζωής είναι:
ΤΥΠΟΙ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ - ΒΛΑΣΤΗΣΗ
Ο κυρίαρχος τύπος βλάστησης στον Κόχυλα είναι η χαμηλή θαμνώδης βλάστηση, με βασικά είδη το πουρνάρι (Quercus coccifera), την αγριελιά (Olea europaea subsp. oleaster), το θυμάρι (Corydothimus capitatus), την αστοιβή (Sarcopoterium spinosum) και την ευφορβία (Euphorbia acanthothamnos).
Σημαντικός οικότοπος στον Κόχυλα είναι οι δενδρώδεις συστάδες με σφενδάμια (Acer sempervirens) που αναπτύσσονται κατά κύριο λόγο στις πολυάριθμες ρεματιές και χαράδρες του βουνού. Άλλα φυτικά είδη που συμμετέχουν σε αυτόν τον τύπο βλάστησης είναι η αριά (Quercus ilex), το πουρνάρι (Quercus coccifera), η αγριελιά (Olea europaea subsp. oleaster) και το φιλλύκι (Phillyrea latifolia).
Άλλοι σημαντικοί οικότοποι του Κόχυλα είναι οι απότομοι κάθετοι θαλάσσιοι και εσωτερικοί βραχώδεις σχηματισμοί, τα φρύγανα με Centaurea spinose και οι σχηματισμοί δενδρώδους ευφορβίας (Euphorbia dendroides).
ΧΛΩΡΙΔΑ
Στον Κόχυλα εντοπίζεται σημαντικός αριθμός ενδημικών φυτών της Σκύρου και της περιοχής του Αιγαίου. Ορισμένα από αυτά κατατάσσονται στην εθνική λίστα των Σπάνιων και Απειλούμενων Φυτών. Τα περισσότερα από αυτά τα είδη είναι χασμόφυτα, φύονται δηλαδή σε βραχώδεις θέσεις. Τέτοια σημαντικά είδη είναι τα Aethionema retsina, Scorzonera scyria, Campanula merxmuelleri, Aubierta scyria, Centaurea rechingeri κ.α. Ειδικά το είδος Aethionema retsina αποτελεί ένα από τα σπανιότερα είδη της ελληνικής χλωρίδας, χαρακτηρίζεται ως Κρίσιμα Κινδυνεύον (CR) με εξαφάνιση και περιλαμβάνεται στην έκδοση της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) «Τα 50 Κορυφαία Φυτά των Νησιών της Μεσογείου».
ΠΑΝΙΔΑ
Το Σκυριανό άλογο
Το περιβάλλον του Κόχυλα αποτελεί το φυσικό χώρο ελεύθερης διαβίωσης για το μοναδικό σε παγκόσμιο επίπεδο Σκυριανό άλογο (Equus cabalus skyriano). Το Σκυριανό άλογο είναι μία από τις αυτόχθονες φυλές αλόγων που υπήρχε στην αρχαιότητα σε ολόκληρη την Ελλάδα και κατάφερε να διασωθεί μόνο σε αυτό το μέρος. Η τροφή των αλόγων στο βουνό είναι αγριόχορτα, θυμάρι και διάφοροι θάμνοι, καθώς και φύλλα που πέφτουν από τις αγριελιές, τα σφενδάμια και τις βελανιδιές. Τα άλογα ζουν σε μικρές αγέλες και κάθε αγέλη έχει το δικό της λημέρι σε κάποιες από τις πλατωσιές που βρίσκονται σκόρπιες σε όλο το βουνό, με μικρές λίμνες προστατευμένες από δένδρα.
Για τη διάσωση και ανάπτυξη της φυλής δραστηριοποιείται η Ένωση Μικρόσωμης Φυλής Αλόγων Σκύρου (www.skyrianhorsesociety.gr).
Πτηνά
Ο Κόχυλας φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αποικία του μαυροπετρίτη (Falco eleonorae) στον κόσμο, ένα είδος μεταναστευτικού γερακιού απειλούμενου σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο μαυροπετρίτης ξεχειμωνιάζει στη Μαδαγασκάρη και από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο φωλιάζει στους απόκρημνους βράχους του Κόχυλα και στις γειτονικές νησίδες. Άλλα σημαντικά είδη που φωλιάζουν στον Κόχυλα είναι το φρυγανοτσίχλονο (Emberiza caesia), το σμυρνοτσίχλονο (Emberiza cineracea) και ο μύχος (Puffinous yelkouan). Παράλληλα ο Κόχυλας (και η Σκύρος γενικότερα) αποτελεί σημαντικό σταθμό για τα πτηνά στο μεταναστευτικό μονοπάτι του Αιγαίου.
Σποραδόσαυρα
Η σαύρα Podargis gaigea είναι ένα ενδημικό είδος του αρχιπελάγους της Σκύρου και της νησίδας Πιπέρι της Αλοννήσου και είναι κοινό και πολυάριθμο στην περιοχή του Κόχυλα.
ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
Ένα δίκτυο 5 σηματοδοτημένων πεζοπορικών διαδρομών σας περιμένει για να ανακαλύψετε από κοντά τους οικολογικούς θησαυρούς του Κόχυλα. Περπατήστε σε παλιά μονοπάτια που χρησιμοποιούσαν για χρόνια οι «ημίθεοι» Σκυριανοί τσοπάνηδες για τα αιγοπρόβατά τους και ακολουθήστε άλλες που οδηγούν σε ιστορικά εξωκλήσια που γιορτάζονται μέχρι τις μέρες μας από τους κατοίκους του νησιού.
